رسانه مدیاتی – گزارش‌ها نشان می‌دهد جنگ رسانه‌ای و تبلیغاتی روسیه بعد از حمله به اوکراین، دامن بسیاری از جمله بیشتر مردم روسیه که اینستاگرام رسانه محبوب‌شان بود را گرفته است.
واکنش اینفلوئنسرهای روسیه به فیلترشدن اینستاگرام
دولت روسیه به دلیل خشم از اینستاگرام، این شبکه اجتماعی را در روسیه بست و طی یک هفته جایگزین آن را درست کرد.
“روسگرام” که در بسیاری از اشکال شبیه اینستاگرام است، از چند روز پیش کارش را شروع کرده و ثبت نام می‌کند. از روز ۱۴ مارس بدون توجه به خواسته مردم دولت روسیه اینستاگرام را ممنوع و از دسترس خارج کرد. روسیه همچنین مالک “شرکت متا” را که صاحب این شبکه است، “کنشگر افراطی” خواند.
ظاهرا در مرحله اول بیشترین آسیب را اینفلوئنسرها یا چهره‌های پرطرفدار روسی دیدند که میلیون‌ها دنبال‌کننده در اینستاگرام داشتند. شماری از آنها ویدیوهای خود را در حال گریه منتشر کردند که می‌گفتند منبع درآمدشان را از دست داده‌اند و نمی‌دانند چطور آن را جبران کنند.
یکی از مشهورترین‌ها اولگا بوزوا، بازیگر و مجری شناخته شده با ۲۳ میلیون دنبال‌کننده است که بعد از دستور ولادیمیر پوتین برای بسته شدن اینستاگرام در ویدیویی هنگام خداحافظی از طرفدارانش گریه و از آنها تشکر کرد.
شبکه ‘نکستا تی‌وی’ در اروپای شرقی که علیه حمله روسیه به اوکراین گزارش می‌دهد، در توییتی فیلم گریه یکی از بلاگرهای روسی را منتشر کرد و با انتقاد گفت “او بیش از اینکه نگران کشته شدن هزاران نفر” در اوکراین باشد، “بزرگ‌ترین نگرانی‌اش این است که نتواند عکس‌های غذا در رستوران” را منتشر کند.
وقتی دسترسی به اینستاگرام در روسیه قطع شد که شرکت متا یا فیسبوک سابق اعلام کرد به کاربران در اوکراین اجازه می‌دهد پیام‌هایی مانند “مرگ بر متجاوزان روسی” را منتشر کنند؛ در حالی که این تصمیم با سیاست‌های این رسانه برای کنترل نفرت‌پراکنی و خشونت در تناقض است.
اینستاگرام اعلام کرد این تصمیم موقت و فقط برای کاربران داخل اوکراین است چون به گفته این شرکت اشتباه است که کاربران اوکراینی از “ابراز خشم و مقاومت در برابر نیروهای نظامی متجاوز” منع شوند.
روسیه که قبلا فیسبوک را هم بسته بود، پرونده قضایی علیه شرکت متا گشوده و گفته علیه این شرکت فناوری شکایت کرده و از دادگاه خواسته که آن را یک “نهاد افراطی” اعلام کند. دادگاه در روز ۲۱ مارس علیه شرکت متا حکم داد و آن را در روسیه ممنوع اعلام کرد.
اپلیکیشن “روسگرام” بسیار شبیه اینستاگرام است و بسیاری از امکانات آن را دارد. حتی بر اساس عکسی که بنیانگذاران آن منتشر کرده‌اند، رنگ صورتی و بنفش آن تداعی‌کننده شبکه اینستاگرام است.
“روسگرام” عجله زیادی برای راه‌اندازی داشت تا هرچه زودتر جای خالی اینستاگرام را پر کند اما نتوانست در تاریخی که از قبل اعلام کرده بود در دسترس همه باشد و با تاخیر آماده شد.
در روز ۲۸ مارس که قرار بود این اپلیکیشن راه‌اندازی شود، الکساندر زوبوف، از بنیانگذاران آن در ویدیویی اعلام کرد که سرمایه‌گذاران و برخی افراد با دسترسی خاص می‌توانند زودتر از بقیه در این شبکه ثبت نام کنند تا سایر کاربران هم به آن بپیوندند.
بعد از حمله به اوکراین، روسیه نیاز شدید دارد که افکار عمومی مردم این کشور را کنترل کند. کشته شدن دست‌کم ۴۰ نفر از اعضای هنگ برجسته چتربازان روسیه در اوکراین، یکی از اتفاقاتی است که دولت روسیه نمی‌خواهد به وجهه تبلیغاتی این کشور در حمله به اوکراین لطمه بزند.
اینستاگرام می‌گوید فیلترشدن این شبکه در روسیه دسترسی حدود ۸۰ میلیون کاربرش را در این کشور قطع می‌کند. گرچه بعضی همچنان می‌توانند با کمک فیلترشکن به آن دسترسی داشته باشند.
روسیه در ماه‌های گذشته سعی کرده برای شبکه‌های اجتماعی محبوب غربی معادل روسی آن را بازسازی کند. در ماه نوامبر گذشته گزپروم میدیا، شبکه یاپی را راه‌اندازی کرد که رقیب خانگی شبکه تیک‌تاک برای به اشتراک گذاشتن ویدیو است.
بسته شدن اینستاگرام ممکن است باعث رونق شبکه‌های اجتماعی دیگر در این کشور شود که تازه‌ترین آنها “گروستنوگرام” یا به انگلیسی “سدگرام” معادل فارسی “غمگین‌گرام” است. شبکه‌ای با رنگ سیاه و سفید که از کاربرانش خواسته در هفته اول راه‌اندازی تصویری غمگین از خود بگذارند که نشانه‌ای از ناراحت بودن از فیلترشدن رسانه‌های آمریکایی مانند شبکه اجتماعی اینستاگرام باشد.
ایوان سمکین، طراح “گروستنوگرام” به رویترز گفته است که این اپلیکیشن به عنوان یک شوخی برای دوستان راه‌اندازی شد اما کم کم پروژه‌ای جدی شد.
او می‌گوید: “ما سعی کردیم یک مفهوم را طراحی کنیم. یکی دو روز طول کشید. تلاش کردیم شکلش خوب باشد. چیزی از کار درآمد که خوب و قابل ارائه بود و می‌شد به دیگران نشانش بدهیم.”
این اپلیکیشن به جای قلب که در ایسنتاگرام نشانه پسندیدن یک مطلب است، قلب شکسته دارد و گزینه‌ای برای نشان دادن “غمگین بودن”.
الکساندر تاکاروف، یکی دیگر از طراحان این پروژه به افیشا دیلی گفته است: “خیلی ناراحتیم که سرویس‌های بسیار محبوب و با کیفیت بالا به دلایل مختلف کارشان در روسیه متوقف شده است. ما “گروستنوگرام” را درست کردیم که درباره این اتفاق اظهار ناراحتی و همدیگر را حمایت کنیم.”
