رسانه مدیاتی – همه ما می‌دانیم که دوران هاردها و درایوهای مکانیکی به اتمام رسیده و همه به دنبال خرید یک اس اس دی با سرعت ذخیره کردن یا خواندن سریع اطلاعات هستند. با این حال، از آنجایی که ساختار درایوهای SSD نسبت به درایوهای قدیمی HDD پیچیده‌تر است، بدون شک پیش از خرید به اطلاعات و دانش فنی و تخصصی نیاز داریم تا بهترین انتخاب را داشته باشیم.
در این مطلب قصد داریم کار خرید کامپیوتر را برایتان آسان کرده و از صفر تا صد اس اس دی برایتان بگوییم. پس با ما همراه باشید.
کامپیوتر من از چه نوع اس اس دی پشتیبانی می‌کند؟
این که چه نوع از SSD را برای خرید نیاز دارید، کاملاً به کامپیوتر و سیستم شما بستگی دارد. اگر صاحب یک سیستم گیمینگ بالا رده و مدرن هستید یا قصد جمع کردن یک PC با مادربرد میان رده به بالا را دارید، احتمال بسیاری وجود دارد که سیستم شما با درایوهای به‌روز و جدید، کار کرده و دچار مشکل نشود.
علاوه بر این، لپتاپ‌های مدرن نیز به دلیل فضای بیشتری که درایوهای ساتا (SATA) اشغال می‌کنند، به SSDهایی با فرم ظاهری M.2 مجهز هستند. این درایوها به دلیل متصل شدن به برد اصلی، قابل تعویض نیستند، بنابراین حتماً مشخصات دقیق درایو اس اس دی لپتاپ را پیش از خرید چک نمایید.
به چه فرم فکتوری نیاز دارم؟
بیایید انواع و اقسام فرم فکتورها یا همان شکل‌های ظاهری اس اس دی های موجود را با هم مرور و بررسی کنیم:
Serial ATA (SATA):
رایج‌ترین نوع اس اس دی از نوع ساتا (SATA) است. این درایوها ظاهر و شکل و شمایل درایوهای مکانیکی 2.5 اینچی لپتاپ را دارند و نوع اتصالشان نیز دقیقاً به مانند همان درایوهای قدیمی‌تر، از طریق کابل SATA است. اگر لپتاپ یا رایانه رومیزی شما دارای کانکتور SATA است، به راحتی می‌توانید از این نوع اس اس دی استفاده کنید و با توجه به قیمت معقول و نسبتاً پایین آن‌ها، ارتقای خوب و راضی کننده‌ای را نسبت به درایوهای HDD تجربه نمایید.
SSD Add-in Card (AIC):
درایوهای AIC قابلیت‌ها و پتانسیل‌های بیشتری نسبت به انواع دیگر درایوهای اس اس دی دارند. چرا؟ به این دلیل که از طریق درگاه PCIe به مادربرد متصل می‌شوند. اس اس دی های AIC که معمولاً کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، خطوط PCIe بیشتری نسبت به درایو M.2 به خود اختصاص می‌دهند و در بیشتر مواقع با بهترین و بالاترین کارت گرافیک‌ها یا کنترلرهای RAID مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این حال، برای استفاده از اس اس دی های AIC، باید یک درگاه کامل x16 یا x4 را به آن‌ها اختصاص دهید.
M.2 SSD
این نوع از SSD که شکل و شمایلی مشابه با رم کامپیوتر دارند (بسیار کوچکتر از رم هستند)، این روزها به یک گزینه استاندارد و ایده‌آل برای کاربران تبدیل شده‌اند و علاوه بر لپتاپ‌های جدید و مدرن، در کامپیوترهای دسکتاپ نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجایی که امروزه بیشتر مادربردها از این نوع درایو پشتیبانی می‌کنند و حتی بیش از یک درگاه M.2 دارند، استفاده از اس اس دی های M.2 بسیار راحت‌تر از گذشته شده و حتی می‌توان آن‌ها را در آرایش RAID نیز به کار گرفت.
U.2 SSD
درایوهای U.2 در نگاه اول، شبیه به اس اس دی های SATA به نظر می‌رسند اما نه تنها کانکتور متفاوتی نسبت به آن‌ها دارند، بلکه داده‌ها را از طریق رابط پر سرعت PCIe منتقل می‌کنند. این درایوها همچنین نسبت به درایوهای ساتا نازک‌تر و جمع و جور‌تر هستند. اس اس دی های U.2 معمولاً قیمت، سرعت و ظرفیت بالاتری نسبت به درایوهای M.2 دارند، به ندرت توسط کاربران عادی مورد استفاده قرار می‌گیرند و بیشتر سرورها از قابلیت‌های آن بهره‌مند می‌شوند.
از رابط SATA استفاده کنم یا PCIe؟
اس اس دی های 2.5 اینچی طراحی شده‌اند تا با رابط‌های ساتا کار کنند و درایو ساتا نیز برای اولین بار در سال 2000 و برای به راه انداختن هارد درایوها به وجود آمد. در طرف دیگر، درایوهای M.2 علاوه بر رابط ساتا، با رابط NVMe نیز کار می‌کنند که به صورت خاص برای بهره گرفتن از ذخیره‌سازهای پرسرعت ابداع شده‌اند. با این حال، در بازار مصرف کننده (گیمر و تولید کننده محتوا)، اس اس دی های M.2 از NVMe پشتیبانی می‌کنند.
اگر کارهای روزانه شما با کامپیوتر به نرم افزارهای اداری، وب‌گردی یا حتی گیمینگ محدود می‌شود، اس اس دی های NVMe لزوماً نسبت به درایوهای ارزان قیمت‌تر SATA تفاوتی نمی‌کنند. البته با توجه به روند توسعه بازی‌های ویدیویی، استفاده بهینه‌تر از درایوهای NVMe قطعاً تا سال‌های آینده رخ خواهد داد. اما در آن طرف میدان، کاربرانی قرار دارند که روزانه با کامپیوتر خود، فایل‌های بسیار حجیم و بزرگ منتقل یا تصاویر و ویدیوهایی با کیفیت و حجم بسیار بالا ویرایش و تدوین می‌کنند. این افراد بدون شک به یک اس اس دی NVMe نیاز دارند. اس اس دی NVMe نسبت به مدل‌های SATA، پهنای باند 5 برابری دارند و حتی اگر از رابط PCIe نسل چهارم استفاده کنید، این پهنای باند به 10 برابر درایو SATA می‌رسد. این نوع SSD پر سرعت تا همین چند سال پیش با قیمتی گزاف به فروش می‌‌رسید اما هم‌‌اکنون قیمت منطقی‌تر و مقرون به صرفه‌تری دارند.
به چه ظرفیتی نیاز داریم؟
در بحث ظرفیت، باید بنا به بودجه و نیاز خود، اقدام به خرید اس اس دی کنیم. اس اس دی 128 گیگابایتی به دلیل ظرفیت بسیار پایین برای ذخیره اطلاعات و نصب سیستم عامل و البته تعداد ماژول حافظه اندک (کاهش سرعت)، همین ابتدا از دور خارج می‌شود. اس اس دی 256 گیگابایتی نیز با در نظر گرفتن بازی‌ها و فایل‌های حجیم می‌تواند برای شما مشکلاتی را به وجود آورد. در مرحله بعدی به اس اس دی 512 گیگابایتی می‌رسیم که نسبت قیمت به ظرفیت منطقی و خوبی دارد اما این روزها درایوهای 1 ترابایتی، تمام نیازهای شما را بدون مشکل برطرف می‌سازند.
پیشنهاد اصلی ما برای بحث ظرفیت این است که داده‌های مورد استقاده و نیازمند به سرعت خواندن بالا را درون SSD خود قرار داده و برای انبار کردن داده‌ها (فیلم و سریال و فایل‌هایی که در طولانی مدت مورد استقاده قرار می‌گیرند)، به سراغ یک HDD با ظرفیت بالا بروید.
معرفی انواع حافظه اس اس دی
نوع حافظه اس اس دی از نظر فنی مهم است اما کاربران عادی معمولاً دقتی به آن ندارند. بیایید انواع حافظه در درایوهای جامد را با یکدیگر بررسی کنیم:
Single-Level Cell (SLC)
برای آغاز بحث نوع حافظه اس اس دی، ابتدا باید به سراغ SLC برویم و از فلش مموری سریع آن نام ببریم که برای سال‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. همانطور که از نام SLC برداشت می‌شود، این نوع حافظه در هر سلول خود، تنها یک بیت از داده را ذخیره می‌سازد. این حافظه همچنین بسیار سریع و با دوام بسیار بالا است. با این حال، با توجه به مسیری که بحث ذخیره داده در سال‌های اخیر طی کرده، استفاده از SLC به هیچ وجه مقرون به صرفه و منطقی نیست.
Multi-Layer Cell (MLC)
پس از SLC، حافظه MLC برای مدت زمان نسبتاً زیادی مورد استفاده قرار گرفت و از آنجایی که قابلیت گنجایش بیشتر اطلاعات و قیمت کمتری داشت، به گزینه محبوب کاربران تبدیل گشت. با این حال، MLC نسبت به نوع حافظه قبلی، سرعت کمتری را ارائه می‌دهد. امروزه به غیر از یک سری درایوهای بالا رده (برای مصرف کنندگان)، MLC با انواع جدید‌تری از حافظه NAND جایگزین شده است.
Triple-Level Cell (TLC)
TLC در بحث سرعت، باز هم نسبت به MLC در رده پایین‌تری قرار می‌گیرد اما امکان ذخیره سازی داده‌ها با چگالی و تراکم بیشتر در آن‌ها وجود دارد. بیشتر حافظه‌های TLC (مدل‌های جدید‌تر و گران‌قیمت‌تر) از یک نوع فناوری کشینگ (Caching) بهره می‌برند، چرا که TLC بدون یک بافر، آنچنان سریع‌تر از هارد درایوهای مکانیکی نیست.
Quad-Level Cell (QLC)
درایوهای QLC همانطور که از نامشان پیداست، به صورت کلی درایوهای ارزان قیمت‌تر و پرظرفیت‌تری هستند (به لطف افزایش چگالی). با این حال، حافظه‌های QLC معمولاً رده بندی دوام و پایداری کمتری دارند و همچنین در زمانی که کش این درایوها پر می‌شود، سرعت نوشتن آن‌ها کاهش پیدا می‌کند.
دوام اس اس دی مهم است؟
دوام اس اس دی بدون شک مهم است اما کاربران باز هم اهمیت چندانی در هنگام خرید به آن نمی‌دهند. تمام اس اس دی ها طول عمر محدودی دارند. این بدان معنی است که پس از نوشته شدن روی سلول‌های ذخیره سازی در تعداد معین، اس اس دی دیگر نمی‌تواند داده را در خود نگه دارد. به همین دلیل است که سازندگان و تولید کنندگان درایوهای SSD معمولاً سعی می‌کنند طول عمر درایو خود را با واحد‌های Total Terabytes Written یا TBW و Drive Writes Per Day یا DWPD به مصرف کننده اعلام کنند.
به این دلیل که بیشتر درایوها از ویژگی Over Provisioning پشتیبانی می‌کنند که بخشی از ظرفیت کلی اس اس دی را به عنوان یک بخش ذخیره سازی پشتیبان یا Backup در خود نگه می‌دارد. زمانی که سلول‌های قرار گرفته در SSD شروع به مردن و از کار افتادن می‌کنند، درایو به صورت هوشمند داده را از سلول‌های مرده به سلول‌های تازه و پشتیبان انتقال داده و در واقع طول عمر اس اس دی را تا حدودی افزایش می‌دهند. در صورت استفاده عادی و عمومی از درایوهای SSD، تمام مدل‌ها امروزه دارای طول عمر راضی کننده‌ای دارند و حداقل 3 تا 5 سال به خوبی کار می‌کنند. با این حال، اگر درایو شما در سرور استفاده و کار نوشتن و خواندن اطلاعات در تمام ساعات و روزها انجام می‌شود، باید نگران طول عمر آن باشید.
حالا که به صورت کامل درباره حافظه‌های ذخیره سازی SSD صحبت کردیم، بدون شک کار شما برای خرید یک SSD بهینه برای سیستم خانگی یا اداری‌تان راحت‌تر از گذشته می‌شود.
