رسانه مدیاتی – امروز در نهایت تلاش‌های 39 نماینده مجلس حامی طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» جواب داد و بررسی این طرح در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت. آن هم در یک جلسه غیرعلنی. در نهایت نیز مجلس در خفا بررسی و تصویب نهایی این طرح را به کمیسیون‌های داخلی واگذار می‌کند تا آینده اینترنت هرچه بیشتر در فضای مبهم و به دور از نگاه مردم تعیین شود. در این راستا برخی کاربران نیز در پلتفرم کازار به جمع آوری امضا برای مخالفت با طرح‌های محدودکننده اینترنت بین المللی و فیلترینگ شبکه های اجتماعی پرداختند.
تصویب طرح جنجالی صیانت از کاربران فضای مجازی
طبق گزارش‌ها نمایندگان مجلس با ۱۲۱ رای موافق به اصل ۸۵ شدن طرح صیانت از کاربران فضای مجازی رای مثبت دادند. قرار گرفتن در قالب اصل ۸۵ این موضوع را نشان می‌دهد که دیگر نیازی نیست این طرح در صحن علنی مجلس بررسی شود؛ بلکه به کمیسیون تخصصی ارجاع داده می‌شود و در صورت تایید در کمیسیون برای ۳ تا ۵ سال به صورت آزمایشی اجرایی می‌شود.
ساعتی پیش جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی برای بررسی روند برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری و طرح حمایت از کاربران فضای مجازی شروع شد. غلامرضا منتظری نماینده مردم گرگان در مجلس شورای اسلامی دیروز اعلام کرده بود، جلسه امروز درواقع به منظور اقناع نمایندگان برای رسیدگی به این طرح طبق اصل 85 قانون اساسی برگزار می‌شود.
تعدادی از نمایندگان و مدافعان این طرح اعلام کردند که بررسی و تصویب آن ذیل اصل 85 قانون اساسی قرار گیرد. طبق قانون اساسی مجلس نمی‌تواند اختیار قانون‌گذاری را به شخص یا هیاتی واگذار کند؛ اما بر اساس اصلا 85 در موارد ضروری می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل 72 به کمیسیون‌های داخلی خود تفویض کند، در این صورت این قوانین در کمیسیون و به دور از چشم مردم و دیگر نمایندگان بررسی و تصویب و به منظور اجرای آزمایشی موقت توسط آن کمیسیون ابلاغ می‌شود.
در نهایت چرا برخی از نمایندگان مجلس اصرار بر اجرایی شدن اصل 85 دارند و برای قانع کردن سایر نمایندگان نیز جلسه غیرعلنی برگزار می‌کنند؟ مخالفان و موافقان اصل 85 شدن طرح صیانت چه می‌گویند؟ تکلیف اینترنت پس از طرح صیانت از کاربران فضای مجازی چه می‌شود؟
واکنش مدافعان و مخالفان به طرح محدودیت اینترنت
چه افرادی از طرح صیانت دفاع می‌کنند؟
کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به همراه برخی از نمایندگان به صورت جدی از این طرح حمایت می‌کنند. به همان صورت که در ابتدای پیش‌نویس منتشر شده از این طرح در سایت مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است، امضای ۳۹ نماینده مجلس شورای اسلامی پای آن آمده است. آنها ادعا می‌کنند که نه به دنبال محدود و مسدود کردن فضای مجازی بلکه به دنبال بهبود آن هستند. موضوعی که بارها در اظهارات کارشناسان رد شده است.
در حقیقت پیش‌نویس این طرح نشان می‌دهد که علاوه بر اینکه بعد از یک سال نه خبری از پلتفورم‌های خارجی چون اینستاگرام و واتساپ هست، بلکه حتی مانند فیلترشدن تلگرام حتی امیدی به استفاده از آن با فیلترشکن‌ها هم وجود ندارد. چراکه خرید و فروش و تولید فیلترشکن غیرقانونی و دارای مجازات حبس و نقدی است.
این نمایندگان می‌خواهند برخی پلتفورم‌های بومی را جایگزین اپلیکیشن‌های خارجی کنند. از این رو مدعی هستند که اینترنتی که می‌شناسیم از بین نمی‌رود و همه چیز مانند سابق ادامه خواهد یافت. همین حالا یکی از نمایندگان 5 نمونه داخلی جایگزین برای اینستاگرام معرفی کرده است.
در خارج از مجلس نیز افراد زیادی موافق محدود کردن فضای مجازی هستند که البته بی‌پرده‌تر از نمایندگان از مسدود و محدود شدن اینترنت حرف می‌زنند. به طور مثال می‌توان به اظهارات احمد خاتمی، عضو شورای نگهبان اشاره کرد. او اخیرا خطاب به رئیس‌جمهوری منتخب اعلام کرده است: «تمام کشور‌هایی که فناوری اینترنت را در اختیار دارند استفاده از اینترنت را برای جامعه هدف خود محدود کردند به طور مثال در کشور روسیه خبری از فضای مجازی کشور آمریکا نیست. آمریکا می‌خواهد جوانان ما را با شهوت آشنا کند. انتظار و مطالبه نخست ما از رئیس‌جمهور منتخب این است که توصیه ولایت را جدی بگیرد و هرچه سریع‌تر این پروژه مهم را اجرایی کند.»
چرا استفاده از اصل 85؟
اما چرا عده‌ای از نمایندگان تصویب این طرح را زیل اصل 85 بردند و این به چه معنا است؟ براساس قانون اساسی مجلس نمی‌تواند اختیار قانون‌گذاری را به شخص یا هیاتی واگذار کند؛ اما بر اساس اصل 85 در موارد ضروری می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل 72 به کمیسیون‌های داخلی خود تفویض کند، در این صورت این قوانین در کمیسیون و به دور از چشم مردم و دیگر نمایندکان بررسی و تصویب و برای اجرای آزمایشی موقت توسط آن کمیسیون ابلاغ می‌شود.
مهمترین موافقان اصل 85 شدن این طرح اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس هستند. سخنگوی این کمیسیون اخیرا اعلام کرده بود که در این خصوص حتی با شورای نگهبان نیز رای زنی کرده‌اند.
او درباره چرایی تلاش این کمیسیون برای اصل 85 شدن طرح حمایت از حقوق کاربران می‌گوید: «در صورت موافقت نمایندگان این فرصت برای کمیسیون ایجاد می شود که به صورت تخصصی طرح صیانت مورد بررسی قرار گیرد. زمان مجلس محدود است. این طرح فنی و تخصصی و بررسی آن در صحن علنی، زمان زیادی را می طلبد. علاوه بر این اگر طرح صیانت طبق اصل ۸۵ بررسی شود، در ابتدا به صورت آزمایشی اجرا شده و ایرادات آن رفع می شود.»
با این حال این اقدام که حتی بررسی اصل 85 شدن این طرح پشت درهای بسته انجام شد به ابهامات می‌افزاید.
نظر مخالفان اصل 85 چیست؟
با این وجود در مجلس همه مجلس شورای اسلامی نیز موافق این طرح نبودند. از جمله می‌توان به مخالفت صریح مجتبی توانگر، نماینده مردم تهران و از نزدیکان رئیس مجلس شورای اسلامی اشاره کرد.
توانگر اعلام کرده است که این طرح تله‌ای پیش روی دولت رئیسی است. احد آزادیخواه، نماینده همدان از مخالفان دیگر این طرح و آن را باعث مسدود شدن اینترنت و بیکاری جوانان و ضایع کردن آزادی اجتماعی می‌داند. روح الله حضرت‌پور، نماینده ارومیه همچنین تصویب این طرح موجب از دست رفتن اشتغال‌های اینترنتی می‌داند.
در این میان اما برخی نمایندگان موافق این طرح و مخالف اصل 85 شدن آن هستند. مخالفان اصل 85 شدن طرح صیانت از حقوق کاربران بر این باورند که طرحی که به طور مستقیم روی زندگی مردم تاثیر می‌گذارد. نباید در خفا و پشت درهای بسته بررسی شود. برخی نمایندگان در رد ادعای کمیسیون فرهنگی می‌گویند که بسیاری از موضوعات مجلس فنی است و نمایندگان آنها را مورد بررسی قرار می‌دهند و تخصصی بودن این طرح دلیل خوبی برای اصل ۸۵ شدن آن نیست.
این نمایندگان همچنین بر این باورند که اینگونه به تصویب رساندن این طرح می‌تواند به نگرانی‌ها بیافزاید و مقبولیت آن در اجتماع را کاهش دهد.
با این وجود به نظر می‌رسد در نهایت تعداد بیشتری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با محدود کردن و مسدود کردن اینترنت موافق بوده‌اند و حالا همه چیز به کمیسیونی سپرده شده که خود طراح اصلی این طرح است و به احتمال زیاد خیلی زود به تایید آن رای داده و طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی را به مرحله اجرا در خواهد آورد.
در این راستا برخی کاربران نیز در پلتفرم کازار به جمع آوری امضا برای مخالفت با طرح‌های محدودکننده اینترنت بین المللی و فیلترینگ شبکه های اجتماعی پرداختند.
