رسانه مدیاتی – گزارشهایی که به تازگی منتشر شده است نشان میدهد معاون اقتصادی رئیس جمهور چندی پیش از افزایش دو برابری یارانهها از اول دی ماه طبق دستور آقای رئیسی خبر داده است. یارانه معیشتی آذر ماه بدون تغییر واریز شد. آیا قرار است یارانه نقدی دی ماه با دو برابر افزایش به حساب مردم واریز شود؟
یارانه دوبرابری دی ماه به کجا رسید؟
یارانه یکی از بحث های مهم این روزها است. طبق گفته برخی از مسئولین قرار است میزان یارانه نقدی و معیشتی پس از سال ها پرداخت، افزایش یابد. بحث حذف ارز ۴۲۰۰تومانی نیز این مساله را پررنگ تر می نماید که پس از آن کالاهای اساسی گران می شود و لازم است به همان تناسب یارانه ها نیز افزایش یابد.
محسن رضایی چندی پیش در مصاحبه اختصاصی با صدا و سیما گفت: طبق لایحه بودجه قرار بود یارانه ها را برای سال آینده دو برابر کنیم، اما آقای رئیس جمهور تاکید کرد که افزایش یارانه ها برای سه ماه باقی مانده سال نیز اعمال شود. یعنی طبق گفته رضایی قرار است که یارانه ها در ماه های پایانی سال دی ، بهمن و اسفند ماه با افزایش دو برابری مواجه شود.
آخرین وعده پرداخت یارانه نقدی جدید، مربوط به جلسه وزیر اقتصاد با برخی از اقتصاددانان اسلامی بود. جایی که احسان خاندوزی در آن صراحتا اعلام کرد هیچ راهکار فوری برای حل مشکلات اقتصادی وجود ندارد و تنها راهکار فوری که در کوتاهمدت وجود دارد، پرداخت یارانه نقدی است.
خاندوزی در این جلسه که در دانشگاه قم برگزار شد، گفته: برای حل مشکلات باید جامعه را برای تابّآوری و ثمر نشستن سیاستهای اصلاحی آماده کرد و این زمان میطلبد. لذا جز پرداخت یارانه نقدی راهکار فوری نداریم! البته راهکارهای بلندمدتتر یکسال آینده ثمر میدهد.
اما نکتهای که مشخص است این است که دولت رئیسی طرح و برنامهای برای حل مشکلات اقتصاد ایران ندارد و چهرههای اقتصادی کابینه همه در تلاشند تا با پرداخت یارانه جدید، بخشی از مشکلات اقتصادی را برطرف کنند. اما حتی برای پرداخت یارانه هم نگاه واحد و یکسانی ندارند.
معاون اقتصادی رئیس جمهور از افزایش دو برابری یارانهها از اول دی ماه طبق دستور آقای رئیسی خبر داد.
از سوی دیگر محسن رضایی در مصاحبه اختصاصی با صدا و سیما نیز وعده افزایش یارانه ها را داد و گفت: «طبق لایحه بودجه قرار بود یارانهها را برای سال آینده دو برابر کنیم، اما آقای رئیس جمهور تاکید کرد که افزایش یارانهها برای سه ماه باقی مانده سال نیز اعمال شود.»
در مبارزات انتخاباتی، ابراهیم رئیسی وعده پرداخت یارانهای را داده بود که گفته میشد باید از آذرماه ۱۴۰۰ پرداخت شود. وامی که مشخص شد بلاعوض نبوده و در قالب کارت اعتباری بوده و افراد پس از دریافت باید ماهانه اقساط آن را پرداخت میکردند.
حالا هم خاندوزی وعده پرداخت یارانه فوری را داده و گفته تنها راهکار دولت برای حل مشکلات همین است.
این در حالی است که نرخ تورم در ایران به ۴۳ درصد رسیده است و پرداخت چنین یارانهای نمیتواند افزایش تورم و شکاف بین هزینه و درآمد خانوارها را پر کند. برای همین اقتصاددانان معتقدند که راهکار دولت باید بر کنترل نرخ تورم و افزایش قدرت خرید مردم متمرکز باشد نه فقط افزایش یارانهها.
چون در اقتصادی با تورم ۴۳ درصدی، پرداخت یارانه دردی را دوا نمیکند و تنها مانند مسکن موقتی است که خودش میتواند عامل مشکلات دیگری باشد.
از طرف دیگر، به نظر میرسد که پرداخت یارانه تنها ایده اقتصادی دولت جدید است. اما مشکل این است که دولت توان مالی پرداخت یارانه جدید را ندارد و یا در اجرا و تامین اعتبار آن با مشکلات جدی روبروست.
به خصوص که در لایحه بودجه مشخص است که دولت حتی توان پرداخت حقوق کارمندان خود را ندارند. حتی در این لایحه دولت این مجوز را داده که سازمان برنامه هر ماه -در صورت مشکل- حقوق کارمندان خود را از محل یارانهها پرداخت کند و ظرف ۱۰ روز آن را برگرداند. از طرفی گفته شده که بخشی از اعتبار یارانهها هم میتواند از محل تنخواه بانک مرکزی تامین شود.
این موارد نشان میدهد که دولت میخواهد یارانه بدهد اما نه اعتبار آن را دارد و نه توان اجرای طرحهای مرتبط با آن را.
کمیسیون انرژی مجلس با طرح جدید دولت برای تغییر شیوه سهمیهبندی بنزین مخالفت کرد. این در حالی است که دو هفته قبل معاونت اقتصادی رئیس جمهور دستور اجرای آزمایشی این طرح در کیش و قشم را صادر کرده بود. اما آیا تخصیص بنزین به افراد به جای خودرو منتفی است؟
دو هفته قبل نامه محرمانهای منتشر شد که در آن معاونت اقتصادی دولت از تغییر شیوه سهمیهبندی بنزین خبر داده بود. طرحی که بر اساس آن قرار بود سهمیه ۶۰ لیتری بنزین خودروها حذف شود و این سهمیه به جای خودرو به افراد تعلق بگیرد.
از سخنگوی دولت گرفته تا مقامات وزارت نفت توضیحاتی درباره این طرح اعلام کردند. اینکه قرار است به هر کد ملی ۱۵ تا ۲۰ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی تعلق بگیرد. البته قرار بود که در این طرح به افراد بنزین داده نشود، بلکه قرار بود معادل ریالی آن به حساب سرپرستان خانوار واریز شود.
با این حساب خانوارهای دارای خودرو، از یارانه بنزین برای خرید بنزین استفاده میکردند و خانوارهای بدون خودرو میتوانستند این یارانه را به شکل دیگری هزینه کنند.