واژه ژامِی-وو Jamais vu، متضاد دژاوو
بسیاری از مردم درباره دژاوو شنیده‌اند و احتمالاً آن را تجربه کرده‌اند، احساس عجیبی که قبلاً چیزی را دیده یا تجربه کرده‌اید، همزمان که دارید آن را می‌بینید یا تجربه می‌کنید. اما تعداد کمی از مردم در مورد متضاد دژاوو، معروف به ژامِی-وو می‌دانند. چرا این اتفاق می‌افتد و در مغز چه اتفاقی می‌افتد؟
ژامِی-وو چیست؟
واژه Jamais vu که در زبان فرانسوی به معنای «هرگز دیده نشده» است، پدیده‌ای است که شاید بسیاری از مردم آن را نشنیده باشند. با این حال، تقریباً همه آن را در زندگی خود تجربه کرده‌اند.
آیا تا به حال شده است که به طور ناگهانی به کلمه‌ای که همیشه می‌نویسید نگاه کنید و بپرسید که آیا آن را درست نوشته‌اید یا خیر، انگار برای اولین بار است که آن را می‌بینید؟ این احساس می‌تواند jamais vu باشد. یا آیا در بزرگسالی وارد خانه دوران کودکی خود شده‌اید و به دلایلی اتاق نشیمن – که تغییر نکرده است – کاملاً برای شما ناآشنا بیاید؟
در حالی که Jamais vu می‌تواند نگران‌کننده باشد، چه معنایی برای سلامتی ما دارد؟ چه اتفاقی برای مغز می‌افتد که باعث ایجاد ژامِی-وو می‌شود؟ و آیا تاثیری بر سلامت مغز و سلامت روان دارد؟
در اصطلاح، jamais vu تجربه احساس ناآشنا بودن با چیزی است که برای شما بسیار آشناست. دکتر کریس مولن، محققی در آزمایشگاه دژاوو گفته ما ژامِی-وو را برعکس دژاوو توصیف می‌کنیم. این احساسی است که چیزی غیرواقعی یا غیرعادی است، در حالی که آن چیزی است که شما با آن بسیار آشنا هستید.
در مورد jamais vu، شما با چیزی آشنا روبرو می‌شوید، اما ناگهان برای شما عجیب یا کاملاً جدید به نظر می‌رسد، گویی قبلاً آن را ندیده یا نشنیده‌اید.
وقتی ژامِی-وو را تجربه می‌کنیم در مغز چه اتفاقی می‌افتد؟
اینکه دقیقاً چه چیزی باعث Jamais vu می‌شود در حال حاضر یک راز باقی مانده است. با این حال، برخی از کارشناسان فرضیه‌های خود را در مورد آنچه ممکن است در مغز اتفاق بیفتد و باعث ایجاد جامایز ویو شود، به اشتراک گذاشتند.
دکتر کارن دی. سالیوان، عصب-روان‌شناس، توضیح داد: منبع معتبر عصب‌روان‌شناختی، Jamais vu تجربه‌ای از یادآوری بدون تشخیص است؛ یک قطع موقت بین ادراک و حافظه ما. این احتمال وجود دارد که مسیرهای مغزی که معمولاً هماهنگ هستند، به طور موقت قطع شوند.
دکتر Trinh علاوه بر تداخل در پردازش حافظه، این نظریه را مطرح کرد که Jamais vu ممکن است نتیجه اختلال عملکرد لوب گیجگاهی به دلیل خستگی، استرس یا شرایط عصبی و همچنین عدم تعادل در انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین یا سروتونین باشد.
او افزود: نظریه دیگری نشان می‌دهد که jamais vu ممکن است ناشی از اختلال در مکانیسم‌های توجه باشد. زمانی که به چیزی آشنا توجه کامل ندارید، مغز شما ممکن است به طور موقت آن را به عنوان ناآشنا پردازش کند.
احساس Jamais vu، تفکیک و هذیان
دکتر مریل بیان کرد: “بخشی از آنچه که در مورد این پدیده بسیار نگران‌کننده است، غیرمنتظره بودن آن است. اینکه ناگهان احساس سرگیجه کنید و ندانید چرا، یا پیش‌بینی نکرده باشید که قرار است این تجربه تقریباً خارج از بدن را داشته باشید، می‌تواند بسیار ترسناک باشد، زیرا هیچ اطمینانی وجود ندارد که موقتی است.
دکتر مولن اظهار داشت که Jamais vu ممکن است یک مدل مفید برای فکر کردن در مورد هذیان‌ها و اشکال برجسته استرس روانی باشد.
دکتر مولین ادامه داد: «Jamais vu تا حدودی نشان می‌دهد که چگونه احساسات و فرآیندهای سطح بالاتر می‌توانند از فرآیندهای ادراکی مانند خواندن کلمه یا شناسایی چهره جدا شوند.»
آیا باید نگران باشم اگر Jamais vu دارم؟
به گفته دکتر سالیوان، jamais vu در تنظیمات غیرآسیب‌شناسی و معمولی مختصر است و می‌تواند به راحتی با مکث و بازگشت فرد به مطالب تنظیم شود.
دکتر ترینه گفت، علاوه بر نشانه‌ای از اختلالات عصبی مانند صرع یا میگرن، Jamais vu ممکن است به مشکلات اساسی دیگری نیز اشاره کند.
او توضیح داد: Jamais vu می‌تواند در دوره‌های استرس، خستگی یا کم‌خوابی رخ دهد. در چنین مواردی ممکن است یک پدیده موقت و خوش‌خیم باشد. با این حال، استرس مزمن و اختلالات خواب می‌تواند اثرات مضری بر سلامت روان داشته باشد، بنابراین پرداختن به این مسائل مهم است.
دکتر ترینه افزود: در شرایط خاصی، Jamais vu ممکن است با عوامل روانشناختی، از جمله اضطراب یا اختلالات تجزیه‌ای مرتبط باشد. درک و پرداختن به عوامل روانشناختی زمینه‌ای برای سلامت روان ضروری است.
دکتر مریل گفت: اگر فردی به طور مکرر دچار ژامِی-وو شود، منطقی است که از پزشک در مورد مراجعه به یک متخصص مغز و اعصاب و ارزیابی پزشکی مرتبط با فعالیت مغز خود مشورت بگیرد.
او ادامه داد: این احساس نباید چیزی باشد که ما اغلب روزها آن را تجربه کنیم. اگر بارها و بارها ظاهر شود، ممکن است نشان دهد که چیزی در مغز در حال تغییر است. بنابراین اگر در مورد آن نگران هستید، باید معاینه شوید.
