به گزارش مدیاتی:در شرایطی که ساختارهای سنتی اقتصاد دیگر پاسخگوی چالشهای معیشتی و نابرابریهای اجتماعی نیستند، اقتصاد دیجیتال بهعنوان یک فرصت تاریخی برای بازتعریف عدالت اجتماعی در ایران مطرح شده است. با این حال، کارشناسان معتقدند نگاه امنیتی به این حوزه، مهمترین مانع رشد آن است؛ در حالی که همین اقتصاد دیجیتال میتواند به موتور قدرتمند فقرزدایی و اشتغالزایی در کشور تبدیل شود.
علی ربیعی: نگاه امنیتی، بزرگترین قفل بر پای اقتصاد دیجیتال است
در شرایطی که بسیاری از کسبوکارهای آنلاین با چالشهای فیلترینگ و سرعت اینترنت دستوپنج نرم میکنند، علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیسجمهور، در همایش «رمزآتی» از یک واقعیت تلخ و یک امید بزرگ پرده برداشت. او معتقد است اقتصاد دیجیتال تنها یک فناوری نیست، بلکه تنها راه باقیمانده برای نجات عدالت و ریشهکن کردن فقر در ایران است؛ البته اگر «نگاه امنیتی» اجازه دهد!
امید در دلِ بحران
ربیعی سخنان خود را با ستایش از روحیه تسلیمناپذیر ایرانیان آغاز کرد. او با اشاره به حضور پرشور فعالان حوزه فناوری گفت: «در روزهایی که کشور درگیر هیاهوی مشکلات ذهنی و روحی است، حضور شما نشان میدهد که ایرانیان هنوز هم به دنبال ساختن، خلاقیت و پیدا کردن راهی برای عبور از دیوارها هستند. تمدن ایرانی مدیون همین پوستکلفت بودن و امیدواری است.»
مانع اصلی: وقتی فرصت را تهدید میبینیم
بخش جنجالی و کلیدی سخنان ربیعی، انتقاد صریح او از سیاستگذاران بود. او بزرگترین سرعتگیر رشد اقتصاد دیجیتال در ایران را «نگاه امنیتی و تهدیدانگارانه» دانست. به گفته ربیعی، تا زمانی که حاکمیت به مالکیت خصوصی، ارتباطات خارجی و بزرگ شدن شرکتهای فناوری به چشم یک تهدید امنیتی نگاه کند، رشدی اتفاق نخواهد افتاد. او تأکید کرد: «اولین شرط پیشرفت این است که عینک بدبینی را برداریم و به این فضا به چشم یک ظرفیت عظیم نگاه کنیم.»
اقتصاد دیجیتال؛ ابزار عدالت یا نابرابری
مشاور رئیسجمهور هشدار داد که اقتصاد دیجیتال مثل یک تیغ دو لبه است؛ هم میتواند فاصله طبقاتی را زیاد کند و هم میتواند آن را از بین ببرد. اما اگر زیرساختها درست باشد، این فضا بهترین ابزار برای عدالت اجتماعی است. او گفت: «ساختارهای ما باید دارای “DNA اجتماعی” باشند؛ یعنی طوری طراحی شوند که عدالت و شفافیت را به جامعه تزریق کنند، نه اینکه فقط جیب عدهای خاص را پر کنند.»
از سوزندوزی بلوچستان تا بازارهای پاریس
ربیعی برای اثبات قدرت فقرزدایی اقتصاد دیجیتال، یک مثال ملموس و جذاب زد. او به تجربه زنان روستایی بلوچ اشاره کرد و گفت: «امروز به لطف پلتفرمهای آنلاین، صنایع دستی زنان بلوچ در بازارهای فرانسه و اروپا فروخته میشود. این یعنی اقتصاد دیجیتال به کمترین سرمایه، بیشترین درآمد را برای محرومترین اقشار (زنان سرپرست خانوار، جوانان و روستاییان) ایجاد میکند.» این در حالی است که در دوران کرونا، وقتی بازارهای سنتی تعطیل شدند، همین کسبوکارهای آنلاین بودند که چراغ اقتصاد را روشن نگه داشتند؛ هرچند بعدها تیغ فیلترینگ به آنها آسیب زد.
نسل جدید، کارمند اداری نمیشود
بخش دیگری از صحبتهای ربیعی به شکاف بین نسل جدید و سیستم آموزشی کشور اختصاص داشت. او معتقد است جوانان امروز (نسل Z) به دنبال کارهای منعطف، مستقل و با پرستیژ هستند و دیگر نمیخواهند پشت میزهای خشک اداری بنشینند. او با انتقاد از سیستم آموزشی گفت: «دانشگاهها و سازمان فنیوحرفهای ما هنوز در دنیای قدیم سیر میکنند و مهارتهای لازم برای زیست در دنیای دیجیتال را آموزش نمیدهند.»
درسهایی از جهان برای ایران
ربیعی با اشاره به موفقیت کشورهایی مثل هند، کنیا و اندونزی گفت:
هند با هویت دیجیتال، میلیونها شغل برای زنان ایجاد کرد.
کنیا با پرداخت موبایلی، مشکل نبود بانک را حل کرد.
ایران هم میتواند در عصر تحریم و رکود، با الگوبرداری از این کشورها و حمایت از کسبوکارهای خرد، موتور فقر را خاموش کند.
جمعبندی: پیام نهایی علی ربیعی روشن بود: اقتصاد دیجیتال یک انتخاب لوکس نیست، بلکه یک الزام تاریخی برای بقای اقتصادی و اجتماعی ایران است. فرصتی که اگر با سنگاندازیهای امنیتی و بیمهای از دست برود، شاید دیگر تکرار نشود.
