برنامههای صداوسیما در حوزه دیجیتال، اطلاعات نادرستی را در اختیار کاربران میگذارد. اطلاعاتی که مسیر دانش مردم را کم میکند و از سویی برخی از آنها را از مواجهه با فناوری اطلاعات و ارتباطات و حوزه دیجیتال میترساند. آیا این اطلاعات ناشی از کارشناسان نابلد است یا از غرضورزی؟
زمانهای زیادی پیش آمده که بینندگان برنامههای تلویزیونی صداوسیما یا افرادی که از طریق شبکههای اجتماعی کلیپهای برنامههای مختلف را میبینند، از اظهارات کارشناسان فناوری شگفتزده میشوند. حرفهایی که در بیشتر موارد نادرست است یا بدبینانهترین نوع استفاده از فناوری را بیان میکند.
صداوسیما: گیمرها کلاهبردار و تبهکار هستند!
به تازگی برنامهای در شبکه سه تلویزیون پخش شده است که گیمرها به ویژه آن دسته که بازی کردنشان را استریم میکنند، از سوی مجری، کارشناس و مهمان برنامه به عنوان یک فرد تبهکار، کلاهبردار و اغفالکننده کاربران اینترنتی و کودکان معرفی میشوند. تا جایی که این موضوع را به رمز دوم کارتهای بانکی ارتباط داده و دیدن بازی دیگر افراد را کاری بیهوده و تباه معرفی میکنند.
استریم بازی چیست و گیمر چه میکند؟
در حالی که فرد استریم کننده، با پخش زنده یا ضبط شده بازی خود، اول از همه به آموزش نحوه بازی افراد کمک میکند و در زاویه دیگر ماجرا، سرگرمی برای افراد ایجاد میکند. اگر فردی از دیدن بازی یک گیمر لذت برد میتواند به او کمک مالی یا Donate کند تا کسی که تولید محتوا کرده است بتواند این مسیر را ادامه داده و هزینههای خود را تامین کند. از سویی گیمر به فردی اطلاق میشود که به بازیهای دیجیتال و ویدیویی علاقه داشته و زیاد بازی میکند.
درآمدزایی از آموزش و سرگرمکردن
شاید کارشناسان و دستاندرکاران صداوسیما یادشان رفته است که بخش غالب درآمدزایی تلویزیون، سینما و رسانههای مشابه به دلیل سرگرم کردن یا آموزش مخاطبان بوده و دلیل درآمدزایی استریمکردن یا پخش ویدیو در اینترنت هم همین مورد میتواند باشد. گیمرهایی که استریم میکنند هم برای آموزش دیگر افراد علاقهمند به بازی یا سرگرم کردن آنها به پخش بازی خود میپردازند.
قتل با چاقو!
اطلاعاتی که در مورد حوزه دیجیتال یا فناوری اطلاعات و ارتباطات در صداوسیما به مردم ارائه میشود، مانند این است که بخواهی چاقو را برای فردی که نمیشناسد توضیح دهی و به او بگویی با این وسیله میتوان قتل انجام داد و کسی را کشت. در حالی که کمترین مورد استفاده چاقو برای قتل افراد است و با چاقو میتوان کارهای بسیار زیادی که برای انسان مفید هستند انجام داد؛ مانند پزشکی که جان بیماری را با چاقوی خود نجات میدهد.
تجاوز با ۲ گیگابایت اینترنت!
نمونه بارز این مورد را میتوان در کلیپ مشهور به تجاوز با ۲ گیگابایت حجم اینترنت دانست؛ کلیپی که در آن مومن نسب فردی به اصصلاح مختصص فناوری در آن جریانی را توضیح میدهد که یک دختر نوجوان با استفاده از ۲ گیگابایت اینترنت توسط یک پسر مورد تجاوز قرار میگیرد.
جدا از صحت داشتن یا نداشتن این جریان غیرقابل باور، دیدگاه کارشناس تلویزیونی صداوسیما و اطلاعات نادرستی که در آن به مخاطبان داده میشود، از اخلاق رسانهای به دور بوده و شبیه به یک غرضورزی برای مسموم کردن فضا برای اپراتورها اینترنتی و فعالان در این فضا است.
به راستی چرا باید در یک برنامه تلویزیونی با هزینه بالا، کارشناسی در مورد اینترنت به گونهای صحبت کند که انگار دارد در مورد بمب اتم حرف میزند و اینترنت وسیلهای است که همه کاربرد آن از بینبردن آدمها یا لطمهزدن به آنها است.
ملکه بیتها!
شاید یادتان باشد که چند سال پیش در یک برنامه زنده تلویزیونی، فردی به اصطلاح کارشناس، بیتکوین را بیت کوببن نامیده و آن را ملکه بیتها ترجمه کرد. همین برنامه سبب شد که بیان و تلفظ بیتکوین در کشور به اشتباه بر سر زبانها افتد و افراد زیادی اطلاعات غلطی در مورد مشهورترین رمزارز دنیا یعنی بیتکوین داشته باشد. در آن برنامه هم اطلاعات غلط به مردم ارائه شد.
آیا دستاندرکاران این برنامه نمیتوانستند از کارشناس، متخصص یا فعال حوزه فناوری که بر حوزه مسلط باشد و اطلاعات صحیحی در اختیار مردم بگذارد استفاد کند؟
استارتاپ ویکند یعنی ایدهها و فرصتها!
چند سال قبل در برنامه «زندهباد زندگی» شبکه دو سیما، فردی به اصطلاح کارشناس در پاسخ به مجری برای تعریف و توضیح استارتاپ ویکند گفت: «استارتاپ ویکند یک موضوع باز است، ترجمهاش میشود، ایدهها و فرصتها، ویکند یعنی باز!». به نظر شما سطح سواد و اطلاعات این فرد در چه حدی است؟ چرا باید او را به عنوان کارشناس به برنامه تلویزیونی در صداوسیما دعوت کنند؟
کوین اسم شاخهای از رمزارزها است!
در برنامه حالا خورشید در شبکه ۳ سیما، رضا رشیدپور از کارشناس برنامه در مورد بیتکوین میپرسد و به شوخی بیتکویین را نیز مطرح میکند، که کارشناس برنامه پاسخ میدهد: «خیلی هم فرق ندارد، کوین اسم شاخهای از رمزارزها است!». در حالی که اگر کمی به زبان انگلیسی آشنا باشیم، میدانیم که کوین به معنای سکه است.
آیا واقعاً تولیدکنندگان و عوامل برنامه حالا خورشید که کارشناسان یا فعالان مسلط حوزه دیجیتال و فناوری را نمیشناسند؟ چرا برنامهای که توانایی فنی و علمی حوزه فناوری را نداشته و نمیتواند یک فرد ماهر در این حوزه را به برنامه دعوت کند، در مورد بیتکوین یا فناوری های دیگر باید آیتم فناورانه بسازد؟
کارشناسان نابلد یا غرضورزی؟
حال سوالاتی در ذهن ما مطرح میشود؛ چرا باید یک برنامه تلویزیونی در شبکههای صداوسیما اطلاعات نادرست به کاربران دهد؟ ترساندن مخاطبان از بازی کردن و استفاده از اینترنت برای صداوسیما چه منفعتی دارد؟ آیا صداوسیما نباید از کارشناسان، متخصصان و فعالان صنعت فناوری یا گیم که در این زمینه خبره هستند برای نظارت بر محتوا و حضور در چنین برنامههایی استفاده کنند؟ آیا اطلاعات غلط دادن به مخاطبان یا انحراف ذهن مردم از رسالتهای یک رسانه ملی؟ آیا این اطلاعات نتیجه استفاده از کارشناسان نابلد بوده یا صرفاً یک غرضورزی؟