به گزارش واحد تبلیغات مدیاتی: در عصر پیشرفته علوم زیستی، پزشکی و صنایع حساس، حفظ نمونه‌های بیولوژیکی و فرآورده‌های حساس (مانند اسپرم، جنین، بافت، واکسن و …) به شیوه‌ای مطمئن و پایدار اهمیت بسیاری یافته است. به همین منظور، تانک ازت مایع به عنوان ابزاری کلیدی و حیاتی طراحی شده است. مخزنی عایق که می‌تواند نیتروژن را به صورت مایع در دمای بسیار پایین نگه دارد و با فراهم کردن شرایط محیطی کنترل‌شده، از تخریب نمونه‌ها جلوگیری کند. انتخاب اشتباه یک تانک ازت ممکن است منجر به آسیب به سرمایه‌های علمی، زیستی یا دارویی شود. بنابراین، دانستن نکات فنی، ایمنی و اقتصادی در انتخاب تانک ازت، امری مهم میباشد.
ما در این مقاله، قصد داریم به شما از زاویه‌ای کاربردی و تخصصی نشان دهیم که چگونه تانک ازت مناسب خود را انتخاب کنید،چگونه آن را ایمن به کار برید و از بین گزینه‌های بازار بهترین انتخاب را داشته باشید.
تانک ازت چیست؟
تانک ازت مخزن ویژه‌ای است که برای ذخیره و نگهداری نیتروژن مایع طراحی شده است. گاز نیتروژن، در حالت استاندارد در دمای اتاق، گازی بدون رنگ، بی‌بو و غیر واکنش‌پذیر است. اما در دمای بسیار پایین (حدود −۱۹۶ درجه سلسیوس) تغییر حالت داده و به مایع تبدیل می‌شود. این حالت مایع برای نگهداری نمونه‌های زیستی، پزشکی و آزمایشگاهی بسیار مفید است.
تانک ازت معمولاً به شکل یک فلاسک بزرگ دو جداره با فضای خلاء بین آنها ساخته می‌شود تا تبادل حرارتی میان محیط بیرون و داخل را به حداقل برساند. بدین ترتیب، نیتروژن مایع داخل مخزن می‌تواند بدون اینکه به سرعت تبخیر شود، برای مدت طولانی دوام بیاورد.
تانک ازت با نام‌های مخزن نیتروژن مایع، فلاسک نیتروژن یا مخزن ازت مایع نیز می‌شناسند.
این مخازن اسامی خاصی نسبت به کمپانی و کشور سازنده شان دارند و در عین حال کیفیتشان هم بنا به محل ساخت آنها متفاوت است ولی بهر حال، اکثر تانک هایی که وارد ایران می‌شوند از دو نوع برند YDS چین و MVE آمریکایی هستند.
معرفی انواع تانک ازت و تفاوت آنها
شناخت انواع تانک ازت و دانستن تفاوت هایشان برای انتخاب گزینه ی کارآمد و مناسب بسیار مهم است. تانک های ازت دارای انواع گوناگونی هستند که بر اساس ظرفیت، طراحی دهانه، روش نگهداری و ویژگی‌های جانبی تقسیم می‌شوند.
تقسیم‌بندی تانک های ازت بر اساس ظرفیت
تانک‌های در ظرفیت‌های کوچک تا بزرگ تولید می‌شوند. حجم‌های معمول تانک های ازت شامل2.5 لیتر، 3 لیتر، 6 لیتر، 7 لیتر، 10-11 لیتر، 20 لیتر، 35 لیتر، 40 لیتر، 47 لیتر، 50 لیتر و 65 لیتر هستند.
تانک‌های بزرگ‌تر نیز برای مقاصد صنعتی یا مراکز بزرگ‌تر پزشکی طراحی می‌شوند، اما در این مقاله بیشتر تمرکز بر مصارف متداول آزمایشگاهی و پزشکی میباشد.
تقسیم‌بندی بر اساس نوع دهانه و طراحی داخلی
در بازار، شما با سه طراحی اصلی روبه‌رو می‌شوید:
تانک ازت کنیستردار (Canister-based)
کنیستر یا به بیان ساده تر قوطی‌های فولادی یا آلومینیومی توری شکل دو یا چند جداره ای که در ارتفاع و قطرهای مختلفی تولید می شوند. یک رابط فلزی نسبتا بلند به هر کدام از این کنیسترها وصل است که باعث می شود درون تانک ازت آویزان باشند. این رابط فلزی جهت جلوگیری از سرما زدگی توسط نیتروژن مایع به عایق بخصوصی مجهز است. کاربران میتوانند نمونه های خود را درون این کنیستره ها جایگذاری کنند و سپس کنیستر حاوی نمونه را درون تانک ازت قرار دهند مزیت این نوع تانک ازت این است که نمونه‌ها آسان‌تر مدیریت شود و دسترسی به آنها سریعتر صورت گیرد.
تانک ازت رکدار (Rack-based)
در صورتی که بخواهید نمونه های آزمایشگاهیتان را یه صورت مرتب و کد گذاری شده نگهداری کنید، باید از رک استفاده کنید. رک ابزاریست که از چند طبقه تشکیل شده است و درون هر رک یک باکس شماره گذاری شده که به آن کرایو باکس (cryo box) نیز میگویند وجود دارد که شما میتوانید نمونه هایتان را به صورت تفکیک شده درون آن قرار دهید.
این رک ها توسط یک دسته فلزی درون تانک ازت جایگذاری می‌شوند. در برخی موارد نمونه هایی که کنار هم قرار میگیرند میتوانند آثار مخربی روی هم داشته باشند. با استفاده از رک شما میتوانید اطمینان حاصل کنید که نمونه های شما به صورت تفکیک شده هستند و هیچ تاثیری روی همدیگر نخواهند داشت.
تانک ازت ذخیره (Storage-only)
این نوع مخزن فاقد کنیستر یا رک است و بیشتر برای نگهداری طولانی‌مدت کاربرد دارد. دهانه این مخازن معمولاً باریک‌تر است تا تبخیر نیتروژن را کاهش دهد.
تفاوت‌های اصلی تانک ها (کنیستر دار، رکدار وتانک ازت ذخیره)
در تانک های ازت کنیستردار و رکدار دسترسی به نمونه ها سریعتر است اما در تانک ازت های ذخیره دسترسی سریع و آسان به نمونه ها امکان پذیر نیست .ظرفیت تانک ازت های ذخیره از دو دسته بندی دیگر بسیار بالاتر و میزان تبخیر نیتروژن در آن به دلیل دارا بودن دهانه گشاد کم است.
- اگر می‌خواهید نمونه‌های مختلف را مرتب تفکیک کنید، تانک کنیستردار انتخاب بهتری است.
- اگر هدف فقط نگهداری طولانی مدت است، ممکن است تانک ذخیره گزینه مناسب‌تر باشد.
- در مراکز بزرگ، تانک رکدار با امکان قرارگیری کرایو باکس‌ها معمولاً بهینه‌تر است.
نکات مهم در انتخاب تانک ازت
در این قسمت، به جنبه‌هایی می‌پردازیم که باید هنگام خرید تانک ازت به آنها توجه کنید تا انتخاب شما هوشمندانه و مطمئن باشد.
انتخاب ظرفیت مناسب تانک ازت
انتخاب تانک ازت با ظرفیت مناسب یکی از مهم‌ترین تصمیم‌هاست، زیرا اگر ظرفیت زیاد باشد ممکن است هزینه بیهوده بپردازید و اگر ظرفیت کم باشد، مجبور شوید به سرعت برای شارژ مجدد اقدام کنید.
- درصد استفاده و تعداد نمونه‌ها
ابتدا محاسبه کنید چه تعداد نمونه (ویال، کرایوباکس، بافت و غیره) باید ذخیره شود، و طول زمان نگهداری چقدر است. برای مثال اگر مرکزی دارید که صدها نمونه روزانه وارد می‌شود، باید تانکی با ظرفیت بیشتر انتخاب کنید. - ضریب ایمنی و فضای خالی ذخیره‌سازی
همیشه ظرفیت را طوری انتخاب کنید که اندکی فضای بدون استفاده وجود داشته باشد تا عملکرد ترمیم و تبخیر طبیعی در محدوده کنترل‌شده انجام پذیرد. - پیش‌بینی رشد در آینده
اگر انتظار دارید حجم نمونه‌هایتان افزایش یابد، بهتر است ظرفیت بیشتر انتخاب کنید تا مجبور به تغییر مداوم نباشید. - مقایسه هزینه به ازای واحد
گاهی یک تانک بزرگ‌تر ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد اما هزینه به ازای هر نمونه پایین‌تر شود. مقایسه اقتصادی را مد نظر داشته باشید.
جنس بدنه و کیفیت ساخت
جنس بدنه به شدت در عملکرد، دوام و ایمنی تانک تأثیرگذار است:
- استفاده از آلومینیوم یا فولاد ضد زنگ در ساخت تانک ازت بسیار مرسوم است، زیرا این دوسبک و مقاو در برابر شرایط دمایی پایین میباشند.
- کیفیت عایق خلاء بین جداره‌ها بسیار مهم است. اگر خلاء از بین برود، تبخیر نیتروژن افزایش می‌یابد.
- دقت در اتصال گردن لوله (neck tube) که بخش بسیار موثری است؛ این نقطه باید مقاومت کافی در برابر تکان یا فشار را داشته باشد تا آسیب نبیند .
یکی دیگر از نکات قابل توجه در انتخاب تانک، انتخاب برند معتبری است که می‌تواند تضمینی برای ضمانت، خدمات پس از فروش و کیفیت محصول باشد:
- برندهایی مثل MVE در بازار به کیفیت بالا و خدمات گسترده شناخته شده‌اند .
- قبل از خرید، سوابق فروشنده و کیفیت گارانتی را بررسی کنید.
- امکان تعویض قطعات و دسترسی به قطعات یدکی (مانند کنیستر، شیرها و لوازم ایمنی) اهمیت بسیاری دارد.
ویژگی‌ها و آپشن‌های فنی
به موارد زیر نیز هنگام انتخاب تانک ازت دقت کنید:
- شیرها و سوپاپ‌های ایمنی: تانک باید دارای شیر اطمینان (pressure relief) باشد تا فشار اضافی تخلیه شود و از خطر انفجار جلوگیری شود.
- نمایشگر سطح و دما: داشتن ابزارهایی مانند سنسور دما یا سطح نیتروژن کمک می‌کند وضعیت مخزن را پایش کنید.
- قابلیت شارژ یا پرکردن مجدد: ببینید آیا تانک امکان پر شدن مجدد دارد یا باید تعویض شود.
- پوشش محافظ و عایق بیرونی: بعضی تانک‌ها پوشش بیرونی مقاوم دارند که در مقابل شرایط محیطی محافظت ارائه می‌دهد.
- دهانه گشاد یا باریک: اگر دهانه گشاد باشد، دسترسی آسان‌تر است، اما میزان تبخیر بیشتر می‌شود. اگر دهانه باریک باشد، نگهداری تانک بهتر خواهد بود.
در این مقاله تلاش بر آن بود که تمامی جنبه‌های انتخاب، استفاده و ایمنی تانک ازت را به صورت جامع بررسی کنیم. بیایید یک جمع‌بندی کوتاه داشته باشیم:
- تانک ازت ابزاری ضروری برای نگهداری نیتروژن مایع است که در پزشکی، آزمایشگاه‌ها و صنایع کاربرد دارد.
- انواع تانک‌ها شامل کنیستردار، رکدار و ذخیره هستند، هر کدام با مزایا و معایب خاص خود.
- انتخاب ظرفیت، کیفیت ساخت، برند معتبر، خدمات پس از فروش و امکانات جانبی عواملی هستند که باید در خرید در نظر گرفته شوند.
- رعایت نکات ایمنی در تهویه، محافظت از بدن، کنترل فشار، نصب صحیح و بازبینی دوره‌ای الزامی است.
- قیمت تانک ازت تحت تأثیر ظرفیت، کیفیت، برند و هزینه‌های وارداتی قرار دارد.
- اشتباهاتی مانند انتخاب ظرفیت نامناسب، بی‌توجهی به خدمات پس از فروش و نادیده گرفته تهویه محیط، از رایج‌ترین خطاها هستند.
برای انتخاب تانک ازت مناسب، ابتدا نیازهای خود را (تعداد نمونه، مدت زمان نگهداری، امکان رشد آتی) مشخص کنید، سپس گزینه‌هایی را با برند معتبر بررسی نمایید و در نهایت با توجه به قیمت و قابلیت خدمات، انتخاب کنید.
یکی از شرکت هایی که در بازار ایران در زمینه واردات،عرضه و تعمیرات تانک ازت و تجهیزات آزمایشگاهی شناخته شده است، شرکت آبان مهر است. این مرکز عرضه‌کننده تانک‌های ازت با برندهای مختلف MVE و YDS ، خدمات پس از فروش و مشاوره تخصصی است.
انتخاب یک تانک ازت مناسب، گام مهمی در تضمین پایداری و امنیت نمونه‌های زیستی، دارویی و پژوهشی شما میباشد. با رعایت اصول فنی، ایمنی و اقتصادی که در این مقاله بیان شد، میتوانید با اطمینان بیشتری تصمیم بگیرید.
با انتخاب درست، شما نه فقط هزینه خود را بهینه می‌کنید، بلکه امنیت نمونه‌هایتان را تضمین می‌کنید
